Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay’ın, doğal gaz araştırmaları konusunda ortaya çıkan kriz konusunda, geçtiğimiz günlerde gizlice İtalya’ya giderek İtalyan ENI şirketiyle görüşmeler yaptığına dair Türk basınında yer alan iddialar, bugünkü Rum gazetelerine de haber oldu.
Alithia gazetesi “Tuhaf Enerji Oyunları” başlıklı haberinde, Özersay’ın ENI şirketinin İtalya’daki ofislerinde kabul edildiğine dair Türk Haber Ajansı Doğan’ın yayımladığı haberin “ateşler yaktığı” yorumunda bulundu.
Türkiye’nin, Güney Kıbrıs’ın tek yanlı olarak ilan ettiği sözde “Münhasır Ekonomik Bölgesi (MEB)’indeki” istekleri arka planda olmak üzere, diplomatik aşamada “tuhaf oyunlar” oynanmakta olduğu yorumunda bulunan gazete, dün akşamüzeri Türkiye’de, Özersay’ın ENI şirketinin Roma’daki ofislerini ziyaret ettiğine dair haberin basına sızdığını kaydetti.
Gazete, Rum Yönetimi’nin Türk basınında çıkan yayımlardan dolayı alarma geçmesi ve izahatlar istemesi üzerine ise, böyle bir görüşmenin, birkaç saat sonra, perde gerisinde yalanlandığını ifade etti.
Doğan Haber Ajansı’nın ilk önce, ENI CEO’sunun talebi üzerine gerçekleşen gizli bir görüşmeye atıfta bulunduğunu, daha sonra ise görüşmenin ENI şirketi başkan yardımcısıyla gerçekleştiğini belirttiğini yazan gazete, İtalyan şirketin dün akşama kadar konuyla ilgili görüşlerini ortaya koymamasının ise şaşırtıcı olduğuna da dikkati çekti.
Doğan Haber Ajansı’nın konuyla ilgili haberine yer veren gazete, Rum Yönetimi Başkanlığının ise görüşmeyle ilgili bilgisi olmadığını ve şirketten açıklama istediğini kaydetti.
Bunun hemen ardından ise konuyla ilgili yalanlama geldiğini belirten gazete, Rum Yönetimi’nin Roma’daki Büyükelçiliğinin ENI şirketinden aldığı bilgiye göre, Özersay’ın ENI şirketinin CEO’su ve diğer yetkilileriyle görüşmediği savunuldu.
Öte yandan gazete, ENI’nin konuyla ilgili resmi bir açıklama yapmadığını da ekledi.
“İTALYA DİPLOMATİK ÇÖZÜMDEN YANA”
Bu arada gazete, İtalyan Dışişleri Bakanlığından “kaynakların”, Roma’nın, Güney Kıbrıs’ın sözde MEB’inde ortaya çıkan sorununun diplomatik yolla çözülmesini arzu ettiğine dair açıklamasını da aktardı.
Gazete İtalyan Haber Ajansı Ansa’ya dayanarak, İtalyan Dışişleri Bakanlığı’ndan kaynakların, İtalya’nın “İtalya ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerle değil, adanın Kuzey bölümü ile Kıbrıs Cumhuriyeti arasında, ekonomik de olan ilişki ve dengelerle alakalı bir meselenin, uluslar arası hukuka uygun her türlü diplomatik çözümünü arama konusundaki isteğini teyit ettiğini” de iletti.
Politis ise “ENI Baş Başa Görüşmeyi Reddediyor- Kıbrıslı Türkler Özersay’ın Şirket Yetkilisini Gördüğünde Israrcı” başlıklı haberinde, İtalyan ENI şirketinin, Saipem 12000 sondaj gemisini 3’üncü parselden çekip çekmeyeceği ve bunun ne zaman olacağı konusunda dün de bilgi vermediğini yazdı.
Elindeki “güvenilir kaynakların”, gemi üzerindeki çalışmalar için kiralanan personelin 24 Şubat Cumartesi’ye kadar Güney Kıbrıs’a varacağını ifade ettiğini yazan gazete, bunun ise muhtemelen, geminin hafta sonundan önce bölgeden ayrılmayacağı demek olduğunu kaydetti.
Gazeteye göre Rum hükümetinden bir “kaynak” ise, ENI’nin sondaj gemisinin ayrılıp ayrılmayacağına dair kararının, 23–24 Şubat tarihlerinde alınacağına dair bir görüş belirtti.
Haberinde Dışişleri Bakanı Özersay’ın İtalya’da ENI şirketiyle görüştüğü iddiasına da yer veren gazete, ENI şirketinin ise, Roma’daki Rum büyükelçiliğini, böyle bir görüşme yapılmadığı konusunda bilgilendirdiğini aktardı.
Bu arada gazete, İtalyan Haber Ajansı Ansa’nın, İtalyan Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına atfettiği açıklamanın, Rum kamuoyunda “rahatsızlık hissi yarattığını” da ekledi.
Haravgi gazetesi habere “Türk Haber Ajansı Özersay’ın ENI ile Gizli Görüşmelerinden Söz Ediyor- Hükümet Kaynakları Türk ve Kıbrıs Türk Basınının Yayımladığı Bilgileri Yalanlıyor” başlığıyla yer verirken, Fileleftheros ise habere “Özersay’dan Roma’ya Gizli Seyahat ve ENI ile Görüşmeye Dair Yalan Haberler- Sondajlarda İzlenim ve Sorunlar Yaratma Çabası” başlıklarıyla yer verdi.
Haberi DHA ajansı şu şekilde verdi.
Akdeniz’de yaşanan doğalgaz krizi, tarihi bir görüşmenin de yolunu açtı. KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, çok gizli olarak İtalya’ya gitti ve Ada’da Rumlar adına araştırma yapmak için bulunan ENİ Başkan Yardımcısı Lapo Pistelli ve yetkilileriyle bir araya geldi.
Tarihi görüşmenin süreci ENİ şirketine ait ‘Saipem 12000’ gemisinin Rumlar adına Akdeniz’de doğalgaz aramak için yola çıkmasıyla başladı. Saipem 12000 gemisi, Türkiye’nin münhasır bölgesi olarak kabul ettiği üçüncü parsel yolunda Türk savaş gemileri tarafından durduruldu. Rum yönetimi, konuyu başta BM olmak üzere uluslararası arenaya taşıdı.
Ankara ve Kıbrıs Türk tarafı, konuyla ilgili olarak ‘birlikte hareket edileceği’ mesajı verdi ve Kıbrıslı Türklerin haklarının ihlal edilmesine izin verilmeyeceğini açıkladı.
ADRES KKTC
Bunun üzerine İtalyan ENİ şirketi Ankara ile görüşmek istedi. Ankara da Kıbrıs’ta muhataplarının Kıbrıs Türk tarafı olduğunu belirtti ve ‘Gerçek adres KKTC’ çıkışı yaptı.
Bu tavırdan sonra İtalyan Dışişleri Bakanlığı, KKTC Dışişleri Bakanlığı ile irtibata geçti.
KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, İtalya’ya davet edildi.
Özersay’ın İtalya’ya gidişinin ortaya çıkmaması için özel önlemler alındı. Salı günü toplanan Bakanlar Kurulu’na katılmayan Özersay, için ‘vekalet bakan’ uygulaması yapılmadı. İtalya’ya uçuşu ile ilgili kararname Bakanlar Kurulu’na sunulmadı, bilgi verilmedi. Görüşme ile ilgili Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Başbakan Tufan Erhürman’ın dışında bir iki kişi bilgi sahibi oldu. Özersay ve heyeti Pazartesi THY’nin sabah 04.25 uçağı ile İtalya’ya uçtu, Salı günü Ada’ya geri döndü.
TÜRKİYE’NİN DURUŞU
Özersay’ın ENİ’nin Başkan Yardımcısı Lapo Pistelli ile yaptığı görüşmede, ‘Ada’da diplomatik bir çözüm bulunmadan adım atılmayacağı’ yönünde güvence verildiği öne sürüldü. Ada’da krizin içerisinde yer almak istemeyen ENİ’nin yetkilileri Özersay ve ekibine; “Uzlaşı yolunu seçmek istediğini” bildirdi.
Öte yandan İtalya, Rum Yönetimi’ne de konunun çözümü için diplomasinin işletilmesini istedi. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı da ENİ ile yapılan görüşme ile ilgili detaylı bilgi aldı. Akıncı, siyasi parti başkanlarına da “Türkiye’nin doğalgaz konusunda kararlı duruşu siyasi kazanım” değerlendirmesi yaptı.
UZLAŞI YOLU ŞARTI
Tarihi görüşme ile ilgili Doğan Haber Ajansı’na değerlendirme yapan üst düzey bir yetkili, “ENİ ile yapılan görüşme, sadece bir şirket olarak değerlendirilmemeli. Bu noktadan sonra diğer şirketler, uluslararası aktörler KKTC’yi ve Kıbrıs Türk tarafının rızasını almak zorunda kalacak. Türkiye’nin buradaki duruşu bu yolun sürecini açmıştır. Eğer Rumlar, uzlaşı yolunu seçerse, Türkiye’nin ilan ettiği askeri tatbikat Akdeniz’de sona erer. ENİ veya diğer şirketler artık şunu biliyorlar, doğalgaz Rumlar ve Türklerin ortak zenginliği. Türklerin rızası olmadan sondaj yapamazlar, ileri de ciddi tazminat ödemek zorunda kalırlar” dedi.
‘BİZİ MUATAP ALACAKLAR’
Öte yandan Özersay, ENİ ile görüşmenin sinyalini yaptığı bir açıklamada vermişti. Özersay, görüşmeden önce Kıbrıs Rum tarafının ve petrol doğal gaz şirketlerinin bir aşamada Kıbrıs Türk halkını muhatap almak ve bulunacak kaynakları paylaşmayı konuşmak zorunda kalacaklarını açıklamıştı. Özersay, “Haklarımız gözardı edilemez” demişti.
Güney medyasına göre Özersay, ENİ CEO’su ile görüşme gerçekleştirmemiş.
Güney Kıbrıs’taki hükümet kaynakları tarafından Kıbrıs Haber Ajansı’na (KHA) iletilen bilgiye göre, İtalyan petrol devi ENİ Şirketi Roma’daki Kıbrıs Elçiliği’ni Dışişleri Bakanı Kudret Özersay ile ENİ CEO’su Claudio Descalzi ve şirketin diğer yetkilileri arasında hiçbir görüşme yapılmadığı konusunda bilgilendirildi.
KHA tarafından bu bilgilendirmeleri değerlendirmesi istenilen ΕΝİ şirketi yetkilisi bu konuda herhangi bir bilgiye sahip olmadığını söyledi.
Türkiye ve Kıbrıs Türk basını Özersay’ın ENİ şirketi CEO’su Claudio Descalzi ve şirketin diğer yetkilileriyle gizli bir görüşme gerçekleştirdiğini iddia etti. Aynı basın haberlerine göre ENİ şirketi Özersay’a adada diplomatik bir çözüm olmadan adım atılmayacağı ve bir anlaşma yolu istediği güvencesi verdi.
