Çoğunluğunu üniversite öğrencilerinin oluşturduğu yüzleri maskeli ve başları kasklı yüzlerce kişi, Hong Kong’da Yasama Meclisi’ni bastı.
Kent yönetiminin İngiltere’den Çin’e devredilişinin 22’nci yıl dönümü nedeniyle binlerce kişi Meclis binası önünde toplanırken öfkeli kalabalık camları ve kapıları kırarak içeri girdi.
Bölgeye sevk edilen polis, kalabalığı dağıtmak ve Yasama Meclisi’ni boşaltmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.
Ayrıca polis, kendisine direnen göstericilere copla müdahalede bulundu.
Polisle göstericilerin arasında çıkan arbedede hem güvenlik görevlisi hem de göstericilerden çok sayıda kişi yaralandı.
Polis saatler süren arbedenin ardından göstericileri Meclis’ten çıkarırken geriye harabeye dönen bir bina kaldı.
Hong Kong yönetiminin zanlıların Çin’e iadesini kolaylaştıran yasal düzenlemesine karşı çıkan eylemciler, Meclis binası içerisinde spreyle duvarlara, “Hong Kong Çin değildir”, “iadeye karşıyız”, “Carrie Lam istifa” gibi yazılar yazdı.
Çin’in yönetimine karşı olduğunu belirten eylemciler ayrıca, Hong Kong Özel İdare Bölgesi amblemini de renkli spreylerle boyadı.
Yasama Meclisi önünde oturma eylemi yapan bir başka protestocu grup da binanın cam kapılarını ve metal bariyerlerini kırarak farklı noktalardan içeri girdi.
Hükümet, iade yasasında yapılan değişikliklerle ilgili çalışmaları durdurduğunu ve mevzuatın gelecek yıl temmuz ayında otomatik olarak sona ereceğini belirterek şiddet eylemlerine derhal son verilmesi çağrısında bulundu.
Ancak protestocular, Hong Kong Özel İdari Bölge Baş Yöneticisi Carrie Lam’e çağrıda bulunarak, Meclis’e gelip bizzat kendileriyle görüşmesini talep etti.
Sabah saatlerinde de yıl dönümü kutlamalarının merkezi Hong Kong Toplantı Sergi Salonu’na yürümek isteyen protestocularla polis arasında arbede yaşanmıştı.
Admiralty ve Wan Chai bölgeleri arasında ilerleyen gruba, polis göz yaşartıcı gazla müdahalede bulunmuştu.
Şiddet olayları, geleneksel yıl dönümü yürüyüşünün gecikmeli başlamasına ve rotasının değişmesine sebep oldu.
Hong Kong: Sistem nasıl işliyor, protestolar neden başladı?
Çin’in güney doğusunda bulunan Hong Kong’da suçluların Çin’e iade edilmesi ile ilgili yasa tasarısı son bir kaç haftadır protesto ediliyor. Çin’in hukuk sistemine güvenmeyen ve bu tasarı yasalaşırsa muhaliflerin hedef alınacağını belirten protestocular sayıları milyonları bulan katılımlarla gösteriler düzenlediler.
Hong Kong’un 1997 yılında “tek devlet ikili idare” sistemi ile Çin’in yönetimine geçmesinden bu yana görülen en büyük sokak protestoları sonrası özerk bölgenin lideri Carrie Lam yasa tasarısını askıya alsa da Hong Kongluların öfkesi dinmedi.
Daha önce de göstericiler Pekin’in 2017 yılında Hong Kong yönetimine seçilecek başkan adaylarını belirlemesine karşı çıkmıştı.
Çin direk seçimler konusunda söz vermesine rağmen Pekin yanlısı aday atama komitesi Hong Konglu seçmenlere içlerinden liderlerini seçecekleri bir ön liste hazırladı.
Aylardır tartışılan bu konu bardağı taşıran son damla oldu.
“Merkezi İşgal Et” adlı demokrasi hareketi Hong Kong yönetim başkanlığına isteyen herkesin aday olabilmesini savunuyor. Çin ise bunu kabul etmiyor.
İNGİLİZ MİRASI MI?
İngiltere Hong Kong’u Çin’e devrettiğinde Pekin Hong Kong’u “iki idareli tek ülke” formülüyle yönetmeye razı oldu.
Bu formül Çin’in diğer toprakları sosyalizm temelli bir sistemle yönetilirken Hong Kong’un kapitalist temel üzerinde kalması anlamına geliyordu.
Aynı zamanda Hong Kong’a özerklik, kendi yasal sistemini oluşturma ve ifade özgürlüğü haklarını veriyordu.
2007 yılında Hong Kong halkının %74.9’u Çin’in verdiği bu sözleri tutacağına olan inancı korurken, bu oran 2014 yılında %37.6’ya düştü.
OLAYLARNASIL BAŞLADI?
Haziran ayında Çinli yetkililer Hong Kong halkına tanınan ayrıcalıkların onların doğal hakkı olmadığı, merkezi hükümetin tanıdığı imtiyazlardan kaynaklandığı konusunda bir tartışma başlattı. Bu Hong Kong halkının Çin hükümetine karşı güvenini kaybettirdi.
Çin’in 2017 seçimlerinde kendi belirlediği isimlerin aday olacağını duyurmasıyla da Hong Konglular serbest ve demokratik seçim sözünün yerine getirilmeyeceğini anladı.
PROTESTOLARNASIL GELİŞTİ?
- 1 Temmuz 2019: Çoğunluğunu üniversite öğrencilerinin oluşturduğu yüzleri maskeli ve başları kasklı yüzlerce kişi, Hong Kong’da Yasama Meclisi’ni bastı. Kent yönetiminin İngiltere’den Çin’e devredilişinin 22’nci yıl dönümü nedeniyle binlerce kişi Meclis binası önünde toplanırken öfkeli kalabalık camları ve kapıları kırarak içeri girdi.
- 13 Haziran 2019: Hong Kong’un lideri Carrie Lam tasarıyı yasalaştırmakta kararlı olduğunu söylese de gösteriler sonrası tasarının meclisteki ikinci görüşmesi askıya alındı.
- 24 Eylül: Öğrenciler Çin’in 2017 seçimleri hakkında tutumunu sessiz yürüyüşlerle protesto etmeye başladı
- 26 Eylül: Gerginlik tırmanmaya başladı. “Merkezi İşgal Et” protesto grubu daha organizeli ve geniş çaplı yürüyüşler yapma kararı aldı. Polis göstericilere müdahale etti ve bazılarını tutukladı
- 28 Eylül: Polis biber gazıyla kalabalıkları dağıtmaya çalıştı. Seçimlerde reform için söz verildi ancak bunun 2017 seçimlerini kapsamayacağı açıklandı .
- 29 Eylül: Demokrasi yanlısı göstericiler Hong Kong’un merkezini kontrol altına aldı .
- 30 Eylül:Şemsiye ihtilali adı verilen protestolar devam ediyor. Yetkililerin “evlerinize dönün” çağrılarına rağmen protestocular sokakları terk etmiyor.
KİM?
Şemsiye Hong Kong protestolarının simgesi oldu
“Çok sık yağmurun yağdığı bu ülkede insanlar dışarıya şemsiyesiz adımını atmıyor. Ancak halk bu defa şemsiyesini polisin biber gazından korunmak için bir kalkan olarak kullandı.
Protestolarla ilgili bir ropörtaj
“Merkezi Barış ve Aşkla İşgal Et” tamamen aydınlardan oluşan bir grup. Ancak daha fazla demokrasi için protestoları başlatanlar asıl öğrenciler oldu. Protestolar öğrenciler önderliğinde onların yaktıkları bir kıvılcımla başladı. Şimdi ise bu sokak gösterilerine toplumun her kesiminden insanlar katılıyor.”
Hükümet
Hong Kong Çin Halk Cumhuriyeti içinde özel bir idare sistemidir. 1842 ve 1997 arasında İngiliz mandası altında yönetilen ülke Çin’e devredilirken “iki idareli tek ülke” formülü kabul edildi. Hong Kong Özel İdaresi’nin Çin’in de kabul ettiği kendi anayasasında bu hak 50 yıl boyunca garanti altına alındı. Hong Kong halkının hak ve özgürlükleri hukukun tarafsız üstünlüğüne ve bağımsız bir yargıya dayanmaktadır.
– Hükümet Başkanı: İcra Kurulu Başkanı – Kabine: Yürütme Konseyi – Yasama Organı: 70 üyeli Yasama Konseyi – En Yüksek Mahkemesi: Nihai Temyiz Mahkemesi
