Osmanlı döneminde Lefkoşa’da inşa edilen 18 handan biri olan yaklaşık 500 yıllık Kumarcılar Hanı, yeniden hayat buldu.
Büyük Han’dan sonra en önemli tarihi yerlerimizden biri olan Kumarcılar Hanı’nın restorasyonu tamamlanarak, surlar içine kazandırıldı. Ancak tarihi mekâna ilgi neredeyse yok denecek kadar az…
Büyük Han gibi turist akınına uğramayan handa dükkân açan esnafın, hiç satış yapmadığı günler bir hayli fazla… İş azlığından dolayı kısa sürede kepenk kapatan esnaf var handa…
38 dükkânın bulunduğu handa, açık olan dükkân sayısı 13… Hanın hizmete girdiği ilk günler daha fazla dükkânın açık olduğunu belirten esnaf, rakamın her geçen gün azaldığına dikkat çekiyor…
Tarihi mekâna hayat veren esnaf, ne yazık ki burada umduğunu bulamadı… Üretim her gün devam ediyor fakat satış yapamayan esnaf, büyük hayal kırıklığı içinde… Esnaf, satış yapamadığı için dükkân kirasını bile karşılayamayacak duruma geldi.
Kumarcılar Hanı esnafı, hana olan ilgisizlikten Turizm Bakanlığı’nı sorumlu tutuyor… Esnaf, turistlerin gezi rehberine Kumarcılar Hanı’nın eklenmediğini belirterek turistlerin hanın önünden geçirilirken sadece tarihinin anlatıldığını söyledi.
Esnaf, bakanlığın Kumarcılar Hanı’yla ilgili yeterli tanıtım yapmadığından da şikâyetçi… “Elimizden geldiğince biz tanıtım yapıyoruz, hanı süslüyoruz, daha çekici bir hale sokmaya çalışıyoruz ama elimizden tutan yok” diyen esnaf, ülke tarihimize sahip çıkılmadığını belirtti.
Üner: Dükkân kiramızı bile çıkartamıyoruz
Kumarcılar Hanı’nda dükkânı olan Zühre Üner, 1984 yılında Lefkoşa’da doğdu.
Evli ve bir kız çocuğu annesi olan Üner, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) İç Mimarlık Bölümü’nden mezun oldu. Üner, kızının doğumundan sonra kendi çapında evde bir şeyler üretmeye başladı. Kumarcılar Hanı’nın açılacağını duyunca, bu fırsatı değerlendirmeye karar veren Üner, kendi yaptığı ürünleri satmak ve sergilemek için handaki yerini aldı.
Üner, el yapımı çantalar, örgü işleri, takılar, dantel işleri gibi birçok ürün sattığını belirtti. Geri dönüşüm yaparak yeni ürünler elde ettiğini ifade eden Üner, ne yazık ki yaptıklarının aylarca dükkânda kaldığını söyledi. Üner, hana çok fazla insanın gelmediğini belirterek “Buraya çok fazla talep yok. Beklemedeyiz” dedi.
Üner, hana turist bile gelmediğini ifade ederek temmuz ve ağustos aylarının Lefkoşa Surlariçi için “ölü bir dönem” olduğunun söylendiğini, bu nedenle işlerin yoluna girmesi için birkaç ay daha bekleyeceklerini belirtti.
Üner, Kumarcılar Hanı esnafının zor durumda olduğuna dikkat çekerek “Dükkân kiramızı bile çıkartamıyoruz” dedi.
İnan: Tek tek dükkânlar kapanıyor, bizse direniyoruz
Esnaf Gediz İnan da 15 yıl Telekomünikasyon Dairesi’nde çalıştı. Erken emeklilik hakkını kullanan İnan, el işlerine merak saldı.
Her zaman üreten İnan, üç arkadaşıyla birlikte Kumarcılar Hanı’nda dükkân açtı. El emeği ürünler yaparak satışa sunduklarını belirten İnan, hana olan ilgisizlikten söz etti.
İnan, “Kumarcılar Hanı’na turist gelmiyor. Turistlerin buraya gelmemesinin nedeni Turizm Bakanlığı’nın öngörüsüzlüğü. Kumarcılar Hanı restore edilirken hangi tarihte biteceği belliydi. Hanı, turist rehberlerinin gezi programına koymaları gerekirdi. Ama maalesef öyle bir şey yapılmadı. Gelen turistler, kapıdan bakıp gidiyor. Sadece tarihi anlatılıyor. Yerli halkımız da hâlâ buranın restore edildiğinin ve hizmete girdiğinin farkında değil” dedi.
İnan, handaki esnaf sayısının her geçen gün azaldığına dikkat çekerek birçok dükkânın kepenk indirdiğini belirtti.
Dükkânını geri verenler olduğunu ifade eden İnan, “Tek tek dükkânlar boşaltılıyor. Biz burada direnmeye devam ediyoruz” dedi.
İnan, Turizm Bakanlığı’nın Kumarcılar Hanı’na sahip çıkması istedi.
Gökçe: Sabrımız tükendi, pes ettik
Eda Gökçe de, han açıldığında ilk dükkân alan kişiler arasında… Kasım 2016’dan beri handa dükkânı olan Gökçe, burada yaptığı resimleri sergiliyor, ufak tefek el işleri üretiyor.
Gökçe, Kumarcılar Hanı ilk açıldığında da ilgisizliğin olduğunu ancak mekânın yeni olması nedeniyle böyle bir durum yaşadıklarını düşündüklerini söyledi. Zaman geçtikte ilgisizliğin düzelmediğini hatta durumun daha da kötüye gittiğini ifade eden Gökçe, aylardır süren sabrın artık tükendiğini söyledi.
.jpg)
Gökçe, çoğu esnafın dükkânını kapatmak zorunda kaldığını, kimisinin dükkânı depo olarak kullandığını belirterek “Handa her gün dükkân açanlar da artık pes etti, kapatmak zorunda kaldı. Çünkü hiç iş yok. Biz de oturuyoruz. Buraya gelen kimse yok. Cebimizden kira ödüyoruz. Han, hiç hayal ettiğimiz gibi bir yer olmadı. Bir anda zengin olacağız gibi bir hayalimiz yoktu ama bu kadar kötü olacağını tahmin etmedik. Ayı sıfırla kapatıyoruz. Şu anda gidişat çok kötü” dedi.
Gülten ÖZYAKUP SEZGİN
Fotoğraflar: Johan DUCHATEAU
