Kıbrıs müzakereleri, 9 Ocak’tan itibaren İsviçre’nin Cenevre kentine taşınıyor. Her iki taraftan siyasi partilerin ve bazı sivil toplum örgütlerinin temsilcilerinin de Cenevre’de olması bekleniyor.
KIBRIS’ın elde ettiği bilgilere göre, Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) Başkanı Fikri Toros, İş Adamları Derneği’ni (İŞAD) temsilen Metin Şadi ve Çözüm ve Barış Platformu temsilcisi Mertkan Hamit görüşmelere destek için de Cenevre’de bulunacak.
9 Ocak’ta görüşmeler başlıyor
Cenevre’deki görüşmeler, BM Merkezi’nde 9 Ocak’ta BM Genel Sekreteri Espen Barth Eide ile iki lider tarafından başlatılacak. Açılış seremonisinde, siyasi parti temsilcilerinin de hazır bulunması öngörülüyor.
9-11 Ocak tarihleri arasında tarafların açıkta kalan 8-10 konuyu görüşmeye devam etmesi ve 11 Ocak’ta yüzdeliklere ilişkin hazırlanan haritaların iki taraf arasında karşılıklı verilmesi öngörülüyor. Dönüşümlü Başkanlık ve kararlara etkin katılım konusu, halen açıkta duran konular arasında yer alıyor.
12 Ocak’ta başlayacak olan Kıbrıs Konferansı’nda ise garantörlerin katılımıyla birlikte güvenlik ve garantiler görüşülecek.
Açılışı Gutterres yapacak
12 Ocak’taki Kıbrıs konferansının açılışı, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından yapılacak. Konferansa, gerekli görülmesi halinde diğer ilgili tarafların temsilcilerinin de katılması bekleniyor. Konferans sırasında, BM Güvenlik Konseyi üyelerinin de hazır bulunması bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Akıncı yarın adadan ayrılıyor
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Cenevre’deki görüşmelere katılmak üzere yarın saat 13.00’te KKTC’den ayrılacak.
Başbakan Hüseyin Özgürgün ve Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu ile heyetleri bugün, Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş, Müzakereci Özdil Nami ve müzakere heyetiyle görüşmeleri takip edecek basın mensupları, DP, CTP ve TDP heyetleri ise yarın Cenevre’ye gidecek.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis’in, resmi müzakereler öncesinde, pazar akşamı bir ön toplantı yapması bekleniyor.
Diplomasi trafiği hızlandı
Bu arada Cumhurbaşkanı Akıncı, Cenevre öncesinde Ankara’ya giderek TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü.
Kıbrıslı Türk Müzakereci Özdil Nami de Ankara’da TC Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile bir araya geldi. Bu hafta içinde Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu, Meclis Başkanı Sibel Siber, Başbakan Hüseyin Özgürgün ve CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman da Türkiye’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’la temaslarda bulunmuşlardı.
BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, hafta içinde Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocas ile biraya gelmişti.
Kocas, Eide ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, müzakerelerde başarısızlık durumunun bulunmadığını sadece erteleme ya da gecikmenin söz konusu olabileceğini ifade etmişti. Eide ise Kocas ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, güvenlik ve garantilere ilişkin açıkta kalan konuların, Cenevre’deki konferansın odağında olacağını söylemişti. Eide, “Kıbrıslılara bağlı olsaydı, şimdi, zaten Kıbrıs sorunu çözülürdü” şeklindeki düşüncesini yineleyerek, çözüm olasılıklarının, diğer zamanlara göre daha fazla olduğunu ifade etmişti.
Eide, Atina’daki temaslarının arından New York’a gitti. Eide, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in, TC Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocas ile ayrı ayrı yaptığı görüşmelerde hazır bulundu.
Çavuşoğlu, BM Genel Sekreteri Guterres ile görüşmesinin arından yaptığı açıklamada, “Her zamankinden daha iyimserim, şahsen de iyimserim. Suriye’deki durum bazen beni kötümser yapsa da gerçekçi bir kişiyim. Ciddi konular var, kolay da değil. Yöntemler ve çerçeve ortada, Kıbrıs’ta çözüme ulaşabiliriz. Sadece Türkiye değil, Yunanistan, Kıbrıs’ta iki taraf, Doğu Akdeniz ve bölgemizin böyle olumlu bir gelişmeye ihtiyacı var. Kolay değil ama çözüme ulaşılması konusunda kararlıyız” açıklamasında bulundu.
Bakan Çavuşoğlu, New York’ta Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kotzias’la ise hem Kıbrıs konusunu hem de ikili görüşmeleri ele alacaklarını belirtti.
Öte yandan Rum Lider Anastasidis’in, 2016’nın son günlerinde Yunanistan’da Başbakan Aleksis Çipras ve Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Kocas’la görüşmüş ve garantiler konusunda ortak bir çalışma yaptıkları bildirilmişti.
Eski bürokratlar da Cenevre’de olacak
Parti başkanlarının da davet edildiği Cenevre’deki görüşmelere siyasi partilerden heyetler de katılıyor.
UBP Genel Başkanı, Başbakan Hüseyin Özgürgün başkanlığındaki heyette, Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu, Ergün Olgun, Osman Ertuğ ve Oğuzhan Hasipoğlu yer alacak.
İktidarın diğer ortağı Demokrat Parti’yi (DP) Başbakan Yardımcısı, Maliye Bakanı ve DP Genel Başkanı Serdar Denktaş ve DP Lefkoşa İlçe Başkanı Rauf Denktaş temsil edecek.
Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman’ın temsil edeceği CTP heyetinde CTP Milletvekilleri Armağan Candan ve Mehmet Çağlar eşlik edecek.
Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) Genel Başkanı Cemal Özyiğit ile TDP Milletvekili Zeki Çeler de Cenevre’deki görüşmelere katılacak.
Rum tarafı 36 kişilik heyetle gidiyor
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in de Cenevre’ye 36 kişilik bir heyetle gideceği öğrenildi.
Rum basını kaynaklı haberlere göre, Anastasiadis’e kendi müzakere heyetinin yanı sıra, ELAM hariç siyasi parti başkanları ve Rum Yönetimi eski Başkanları Dimitris Hristofyas ve Yorgos Vasiliu eşlik edecek.
Anastasiadis, geçtiğimiz gün Rum Ulusal Konsey toplantısında, Kıbrıs Rum tarafının Cenevre’deki görüşmeler ve konferansa gidişi öncesinde Rum siyasi parti yetkilileri ve diğer konsey üyelerine bilgi vermişti.
1 Aralık’taki uzlaşıyla konferans tarihi alındı
Liderler, kasım ayında İsviçre’nin Mont Pelerin kentinde gerçekleştirdiği zirvenin istenilen sonucu vermemesinin ardından 1 Aralık’ta adada bir araya gelerek, müzakerelere devam ve ocak ayında Kıbrıs ile ilgili uluslararası bir konferans gerçekleştirme kararı almıştı.
BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’un Kıbrıs Özel Danışmanı Eide’nın ev sahipliğinde akşam yemeğinde müzakerelere hemen devam etmede anlaşan liderler, müzakerecilerini de çözümlenemeyen bütün konuları ilerleme sağlamak amacıyla birbirleriyle bağlantılı olarak ele almaları için görüşmeleri sürdürmeleri konusunda görevlendirmişti.
Müzakerecilerin yoğunlaştırılmış müzakerelerinin yanı sıra liderler de biri aralık, ikisi de ocak ayında olmak üzere 3 görüşme gerçekleştirdi.
Pazartesi başlayacak müzakerelerin sonunda harita ve yüzdeliklerin konuşulmasının ardından 12 Ocak’ta 5’li konferansa geçilecek. Konferansın başarıyla sonuçlanması halinde, ayrıntılar için 2-3 aylık bir süreye, daha sonra da halkların oluşacak çözüm planını anlaması ve bilinçli oy kullanması için geçecek bir 3 aya daha ihtiyaç olacağından 2017 ortalarında referanduma gidilmesi öngörülüyor.
Eski Kıbrıs Özel Temsilcisi Moller ev sahibi
Cenevre’deki görüşmelere, Birleşmiş Milletlerin Cenevre Ofisi (BMCO) ev sahipliği yapıyor.
Birleşmiş Milletlerin New York’tan sonra en büyük ikinci merkezi olan BMCO’nun direktörlüğünü ise, 2006-2008 yılları arasında BM Genel Sekreterliği’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi olan Danimarkalı diplomat Michael Moller yapıyor.
2007’den beri BM Genel Sekreterliği görevini yürüten Güney Koreli diplomat Ban Ki Moon da, göreviyle birlikte Kıbrıs sorununu yeni yılda Portekizli Antonio Guterres’e devretti.
