Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü’nün 2008 ile 2015 Hanehalkı Bütçe Araştırması sonuçları karşılaştırmasına göre servet dağılımındaki adaletsizlikte az da olsa bir yükseliş söz konusu.
DPÖ tarafından önceki hafta açıklanan anket sonuçlarına göre; Kişisel gelir dağılımını ölçmek için yaygın olarak kullanılan dağılım ölçüsü Gini Katsayısı’nda değişim de ortaya konuldu.
2008 ile 2015 sonuçları karşılaştırıldığında; 2015 anketinde gini katsayısı, KKTC geneli için 0,34, kentsel yerleşim yerleri için 0,35, kırsal yerleşim yerleri için ise 0,33 olarak hesaplandı. 2008 yılında bu rakamlar KKTC geneli için 0,33, kentsel yerleşim yerleri için 0,34, kırsal yerleşim yerleri için 0,32 idi.
Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, 1’e yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade ediyor. Gini ölçüsü “0 ile 1” arasında değişir. Bir toplumda, gelir adaletli olarak paylaşılmışsa, gini katsayısı “0”a eşit, toplumdaki gelirleri yalnız bir kişi almışsa, gini katsayısı “1” e eşit olmaktadır.
Gelirin yüzde,6’sı üst gelir grubunun
Araştırma sonuçlarına göre 2015 bütçe anketinde, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirine göre oluşturulan yüzde 20’lik hanehalkı gruplarından en yüksek gelire sahip beşinci gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay yüzde 40,6 iken, en düşük gelire sahip birinci gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay yüzde 7,1’de kaldı.
Beşinci yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı payın birinci yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı paya oranını veren P80/P20 eşitsizlik ölçüsü 5,7 kattır.
Kentsel yerleşim yerleri için beşinci yüzde 20’lik grubun payının birinci yüzde 20’lik grubun payına oranı (P80/P20) 5,8 kat, kırsal yerleşim yerleri için ise 5,6 kat olarak hesaplandı.
AB’nin de sorunu
Öte yandan, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) araştırmasına göre, kıtayı etkileyen borç krizi yoksullarla zenginler arasındaki makasın daha da açılmasına neden oldu.
Euro Bölgesi’nde 2010-2014 yılları arasındaki dönemde servet dağılımındaki adaletsizlikte artış kaydedildi. ECB’nin verilerine göre, Euro Bölgesi’nde Gini Endeksi 0.65’ten 0.68’e yükseldi.
18 Euro Bölgesi ülkesinin yanı sıra Polonya ve Macaristan’da toplam 84 bin hane üzerinde yapılan araştırmada, hane halkına servetlerindeki değişim soruldu.
Araştırmanın sonuçlarına göre, Euro Bölgesi’nde yaşayan en varlıklı yüzde 5’lik kesimin toplam servetten aldığı pay yüzde 37,2’den yüzde 37,8’e yükselirken, yoksulların toplam servetten aldığı pay azaldı. Konuyla ilgili son araştırma 2010 yılında yapılmıştı.
Araştırmaya göre, Euro Bölgesi genelinde orta gelir grubunda hane halkının ortalama net serveti 2010 ile 2014 arasında yüzde 10 azalarak 104 bin 100 euroya geriledi.
Borç krizinden ağır ekonomik hasarlar açtığı ülkelerde bu eğilimin daha da güçlü olduğu görülüyor. Portekiz’de orta sınıftaki hane halkının ortalama net serveti 2010-2014 yılları arasında yüzde 16’dan daha fazla gerileyerek 71 bin 200 euroya düştü. Borç krizinin ağır darbe vurduğu Yunanistan’da ise orta gelirli hane halkının ortalama net serveti yüzde 40 azalarak 65 bin 100 euroya geriledi.
Almanya’da ise orta gelirli hane halkının ortalama serveti yüzde 10’luk artışla 60 bin 800 euroya yükseldi. Avusturya, Lüksemburg ve Finlandiya gibi ülkelerde de orta sınıfın net servetinde artış kaydedildi.
