İktisatbank, 05 Haziran 2023’e ilişkin piyasa analiz raporunu yayımladı. Raporda, “Türkiye’de Mayıs ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı bir önceki yıla göre yüzde 70,9 artarak 111 bin 356 adet oldu. Nisan’da görülen rekor satış devam etti” ifadelerine yer verildi.
İktisatbank’ın 05 Haziran 2023’e ilişkin Günlük Piyasa Analiz ve Yorumu şu şekilde:
Cuma günü Türkiye’de açıklanan iki önemli veri ile bültenimize bilinçli bir şekilde başlıyoruz. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODD) verilerine göre, Mayıs ayında hafif ve ticari araç pazarında rekor düzeyde 111,356 adet araç satıldı (asıl rekor Aralık 2022’de 115,220 adet satış ile yaşanmıştı). Bu minvalde, Aralık ayı da birlikte düşünülürse, son 6 ayda 560 bin adet araç satılmış ki bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 65 artışa işaret ediyor. Otomobilin bir ihtiyaçtan ziyade finansal bir araç olarak enflasyonist dönemde kullanıldığını görüyoruz. Takdir edeceğiniz üzere, 2021 sonundan itibaren ivmelenen enflasyon ve TL faizlerin enflasyona karşı koruma sağlayamamasına paralel (negatif reel faizler) Türk insanının parayı fiziksel varlıklara yönlendirme eğiliminin devam ettiğini görüyoruz. Lâkin, bu ‘furyanın’ da son demlerinde olduğumuzu not edelim.
Cuma günü Türkiye Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan öncü nitelikteki veriler, ekonominin oldukça ‘sıcak’ olduğu bir kez daha teyit etti. Mayıs ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,4 artışla 21,7 milyar dolar; ithalat ise yüzde 16 artışla (rekor) 34,3 milyar dolar oldu. Bu sonuçla Mayıs ayı dış ticaret açığı 12,7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşirken, ilk 5 ayda oluşan açık tutarı ise 56,1 milyar dolar ile başka bir rekora imza attı.
Şimdi gelin otomotiv verisi ile Ticaret Bakanlığı verilerini birlikte ele alalım. Ekonominin sıcak olması ve ithalatın her ay daha da büyüyerek açık rakamını yukarıya taşıması başlı başına döviz talebi demek. Ekonominin soğuması ve tüketimin yavaşlaması için piyasa faizlerinin artması, döviz kurunun ithalat/ihracat dengesindeki ‘dengesizlikleri’ giderecek ölçüde yükselmesi gerekiyor. Yeni dönemde bu gelişmelere ilaveten ithal mallara uygulanan vergilerin de artırılacağını düşünüyoruz.
